ارتودنسی دندان نامی آشنا در میان خدمات دندانپزشکی است که در آن براکتی از سیم در داخل دهان قرار می گیرد تا دندان ها یا فکها در موقعیت مورد نظر قرار بگیرند.

البته ارتودنسی دندان تنها با براکت و سیم نیست بلکه از روش ها و ابزارهای دیگری همچون براکت سرامیکی، براکت پشت دندانی و الاینر شفاف نیز برای ارتودنسی استفاده می شود؛ در ادامه بیشتر به این روش درمانی خواهیم پرداخت.

اقدامات پیش از ارتودنسی دندان

در افراد مختلف و بر اساس نوع درمان و وضعیت دندان، مراحل ارتودنسی نیز اندکی تفاوت خواهد داشت اما مراحل کلی آن عبارت است از:

• معاینه، عکس برداری و شرح وضعیت کلی دندان های فرد بیمار
• بررسی وضعیت لثه ها و دندان ها
• رفع عفونت یا تحلیل رفتگی احتمالی لثه و کشیدن دندان های پوسیده
• تشخیص و انتخاب یکی از انواع متحرک، ثابت یا نامرئی ارتودنسی.

بیشتر بدانید: مزایا و معایب کاشت دندان بدون ایمپلنت 

ابزارهای انجام ارتودنسی

به طور کلی ابزار ارتودنسی دندان شامل موارد زیر است:

• براکت: در سیستم براکت، نگین هایی به دندانها چسبانده می شوند، این نگین ها نقش دستگیره را ایفا می کنند و سیم ارتودنسی این دستگیره ها را گرفته و دندانها را می کشد. انواع مختلف براکت عبارتند از براکت فلزی، براکت سرامیکی، براکت پشت دندانی یا لینگوال.
• الاینر شفاف یا اینویزیلاین: این وسیله ارتودنسی همچون براکت است دندان‌ها را به جایگاه بهتری هدایت می کند اما در آن به جای قطعه فلزی از پلاستیک شفاف ساخته شده است.
• هدگیر: این وسیله بیشتر در گذشته رایج بوده است.
• بایت پلیت: این وسیله ارتودنسی اجازه نمی دهد فک بالا هنگام بسته شدن دهان بیش از حد پایین بیاید.
• فورسس و الاستیک: فنر فورسس یا فورسوز فنر فلزی است که به براکت دندان های آسیاب بالا و دندان های جلویی پایین وصل می شود تا موقعیت این دندانها نسبت به هم را اصلاح کند. الاستیک نیز حلقه ای کشی است که همانند فنر فورسس برای اصلاح موقعیت دندان های بالا به دندان های پایین استفاده می شود.
• هربست: این وسیله ارتودنسی دندان در دوران رشد اسکلتی در کودکان و نوجوانان استفاده می‌شود و به همراستایی و اصلاح تناسب بین دندان ها و فکهای بالا و پایین کمک می کند.
• پهن کننده کام: پهن کننده کام یا وسیع کننده کام وسیله‌ ای برای پهن تر کردن سقف دهان در سن رشد است تا فضای بیشتری در قوس دندانی ایجاد شده و مشکل تنگی کام برطرف شود.
• نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر: از این وسیله ارتودنسی دندان پس از درآوردن براکت استفاده می شود تا دندان ها در جایگاه جدید خود تثبیت شده و به موقعیت قبل برنگردند.
• فضا ساز یا جدا کننده ارتودنسی (Separator): قطعهای پلاستیکی یا فلزی کوچک که بین دو دندان آسیابی که تنگاتنگ یکدیگر قرار گرفته اند، گذاشته می‌شود تا کمی بین آنها فاصله ایجاد کند. پس از ایجاد فاصله، می توان حلقه فلزی لازم برای سیستم براکت را دور دندان آسیاب انداخت.
• فضا نگهدار: این وسیله ارتودنسی در انواع گوناگون و برای حفظ طول قوس دندانی، پس از افتادن دندان های شیری و حفظ جا برای بیرون زدن دندان های دائمی به کار می رود.

انواع روش های انجام ارتودنسی دندان

• براکت معمولی یا ثابت: براکت معمولییا براکت فلزی است و از نگین هایی به تعداد دندان ها، سیم ارتودنسی، حلقه فلزی، حلقه کشی یا سیمی لیگاچور و گاهی اوقات حلقه های کشی الاستیک تشکیل شده است.
• براکت سرامیکی: در این براکت به جای نگین های کوچک فلزی، نگین های کوچک سرامیکی یا پلاستیکی که سفید رنگ یا شفاف هستند به دندانها چسبانده می شوند. همچنین به جای سیم نقره ای، از سیم سفید رنگ استفاده می شود که براکت را نامرئی می کند.
• براکت پشت دندانی: این براکت فلزی به سطح پشتی دندانها یعنی همان سطحی از دندان که روبه زبان قرار دارد متصل می شود. این براکت باید به صورت اختصاصی برای بیمار ساخته شود.
• الاینر شفاف: در این روش خبری از سیم و نگین نیست بلکه الاینر یک پلاک کامل است که دندان‌ها را در بر می‌گیرد و به آنها نیرو وارد می‌کند تا به جایگاه تعیین شده برگردند. الاینر هر دو هفته یک بار باید تعویض شود.

مراحل ارتودنسی کردن دندان

مراحل زیر باید برای انجام ارتودنسی دندان طی شود:

• قالبگیری در صورت استفاده از الاینرهای متحرک مخصوص و ساخت حدود ۱۵ الاینر
• اگر ارتودنسی با چسباندن براکت انجام شود ابتدا باید دندان ها جرمگیری و تمیز شوند و براکت ها با چسبی مخصوص روی دندان قرار می گیرند.
• پس از چسباندن براکت ها، اتصال سیم ها آن ها صورت می گیرد.
• بعد از مرتب شدن دندان ها که ممکن است ۶ ماه الی ۳ سال طول بکشد تا براکت ها و لوازم ارتودنسی از دهان برداشته شود.
• پس از برداشته براکت ها، تثبیت کننده ی مخصوص دندان یا ریتینر ساخته می شود که باید حدود ۱ الی ۲ سال درون دهان قرار بگیرد.

 طول درمان ارتودنسی

هماطنور که اشاره شد، طول مدت ارتودنسی دندان با براکت معمولاً یک یا دو سال است اما هر چه مشکل ارتودنسی پیچیده تر یا شدیدتر باشد طول دوره درمان بیشتر می شود.‌

همچنین اگر درمان ارتودنسی پیشگیرانه یا مقدماتی در کودکی انجام شده باشد، طول دوره درمان در بزرگسالی کوتاهتر می شود. علاوه بر آن اگر نیاز به جراحی فک نیز باشد طول درمان بیشتر می شود.

آیا ارتودنسی درد دارد؟

به طور کلی فرآیند گذاشتن براکت در دهان با درد همراه نیست اما تا چند روز اول و به دلیل فشار حاصل از براکت به دندان‌ها، حساسیت یا درد دندان‌ها تجربه می‌شود.

همچنین هر بار که برای تنظیم براکت ارتودنسی دندان نزد پزشک بروید و اگر سیم براکت سفت شود، تا چند روز ممکن است درد یا ناراحتی در دهان داشته باشید.

قیمت خدمات ارتودنسی

هزینه انجام خدمات ارتودنسی دندان در درمانگاه دندانپزشکی یاس به عواملی از جمله وضعیت دندان فرد و همچنین نوع ابزار به کار گرفته شده برای انجام ارتودنسی بستگی دارد.

اگر دندان فرد نیازمند به کشیدن یا انجام اقدامات درمانی پیش از انجام ارتودنسی باشد، طبیعتاً قیمت خدمات بالاتر خواهد رفت و این مورد پس از معاینه کلی وضعیت دندان فرد مشخص می شود.

بیشتر بدانید: مزایا و معایب ایمپلنت فوری دندان 

نکته پایانی

در این مطلب به ارتودنسی دندان پرداختیم؛ همانطور که اشاره شد، از ارتودنسی برای قرار دادن دندان ها یا فک در وضعیت مورد نظر استفاده می شود و از ابزارهای نظیر براکت و الاینر برای این کار استفاده می شود.

شما می توانید صورت داشتن سؤال در مورد ارتودنسی دندان و نیاز به ویزیت با درمانگاه دندانپزشکی یاس تماس بگیرید.